Artikel

Danang voelt nog dagelijks gevolgen Vietnamoorlog

Begin augustus begonnen de Verenigde Staten met het opruimen van Agent Orange, het chemische middel dat tijdens de Vietnamoorlog werd ingezet om de tegenstander zijn beschutting te ontnemen. Maar het gebruik van Agent Orange bracht het einde van de oorlog niet sneller dichterbij en vooral in het zuiden van Vietnam ondervinden tienduizenden mensen nog dagelijks de gevolgen van Amerika’s chemische oorlogsvoering.

Wie zich even buiten het vliegveld van de Vietnamese havenstad Danang bevindt, ziet al snel dat deze regionale luchthaven niet is als alle andere. De grond is er op veel plekken dor, droog en bruingeel, met hier en daar wat onkruid. Er zit Agent Orange in de grond, een erfenis van de Amerikanen die het vliegveld gebruikten als opslagplaats voor het chemische ontbladeringsmiddel. Het middel, genoemd naar de vaten met een oranje band eromheen, werd tijdens de Vietnamoorlog op grote schaal uitgesproeid. 43 miljoen liter in totaal, vijftig keer meer dan aangeraden en genoeg om een kwart van Zuid-Vietnam te bedekken. Het doel was het struikgewas te vernietigen, zodat de Vietcong haar camouflage zou verliezen. Het effect was vele malen erger. Het met dioxine gevulde middel nestelde zich in de grond en in het water, en kwam in de voedselketen terecht. Op zeker 28 plekken in Vietnam zit het nog steeds in de grond en werkt het tot op de dag van vandaag kankerverwekkend en zorgt het voor misvormingen bij de geboorte van kinderen.

Misvormde kinderen
Een paar kilometer bij het vliegveld vandaan worden de gevolgen van Agent Orange duidelijk zichtbaar. De door particulieren gesponsorde Thanh Tam School vangt kinderen op met een handicap. Autistische kinderen, dove kinderen en kinderen met een misvorming. Hun benen staan bijvoorbeeld scheef, hun handen missen de motoriek om iets vast te pakken of de ogen en mond staan scheef in hun gezicht. “We weten niet hoeveel van hen een misvorming hebben door Agent Orange”, vertelt zuster Thao tijdens een rondleiding door de school. Dat ze er zijn, staat voor de zuster wel vast. Hoeveel het er zijn, maakt haar niet zoveel uit. Zolang ze de kinderen maar kan helpen.

Thao gaat net als andere leidinggevenden katholiek gekleed en werkt sinds een jaar op de school. “Omdat ik het prachtig vind dat ik de kinderen hier beter zie worden”, leg ze uit. Maar even later moet ze bekennen dat beterschap er niet voor iedereen in zit. Veel kinderen met een gehoorprobleem kunnen geholpen worden, maar bij misvormingen wordt dat anders. “Soms lukt het ons met jarenlange therapie een kind zo ver te krijgen dat het voor tachtig procent normaal functioneert, maar dat lukt lang niet altijd. En als de kinderen achttien zijn, kunnen ze hier niet langer blijven. Dan moeten ze ergens anders naartoe. Wie voldoende functioneert kan doorstromen naar een andere school of aan het werk. De anderen gaan terug naar hun familie.”

100.000 slachtoffers
Hoeveel Vietnamese kinderen er exact met misvormingen zijn geboren door Agent Orange, lijkt niemand met zekerheid te kunnen zeggen. De overheid schatte het aantal een paar jaar terug op 500.000, het Rode Kruis zegt 100.000 en meldt dat er nog elk jaar slachtoffers bijkomen. Desondanks is de situatie ‘absoluut aan het verbeteren’, aldus een woordvoerster van het Rode Kruis in Bangkok. “Maar omdat de gevolgen van Agent Orange nog lang merkbaar zullen zijn, is er nog veel hulp nodig. Het Rode Kruis gaat daarom door met het inzamelen van geld. Dat is hard nodig om de slachtoffers en hun families te helpen bij tal van problemen. We zorgen er onder meer voor dat mensen naar school gaan, aan het werk kunnen, een lening krijgen of enkele dieren kunnen houden.”

Nog steeds schadelijk
Dat het effect van Agent Orange lang doorwerkt, blijkt wel uit de informatie die het Aspen Instituut in de afgelopen jaren verzamelde. In samenwerking met The Hatfield Group en de Amerikaanse overheid heeft het instituut uitgebreid onderzoek gedaan naar de gevolgen van het chemische middel. Op haar website meldt het Aspen Instituut onder meer dat de dioxine die in Agent Orange zit tot twintig jaar in het menselijk lichaam aanwezig kan blijven. Zit de dioxine eenmaal in de grond, zoals bij het vliegveld van Danang, dan kan het meer dan een eeuw duren voor het is afgebroken.

Voor velen is het een frustratie dat Amerika pas veertig jaar na de Vietnamoorlog is gestart met het opruimen van Agent Orange. Zo ook voor Vietnam veteraan Chuck Searchy. Vanuit Hanoi zet Searchy zich al ruim tien jaar in voor slachtoffers van Amerika’s chemische oorlogsvoering. In een opiniestuk voor de Global Times noemt Searchy de start van de schoonmaak ‘veel te laat’. “Terwijl de getroffen Amerikaanse veteranen wel een compensatie kregen, heeft de VS steevast geweigerd om de Vietnamese Agent Orange slachtoffers te helpen”, schrijft hij. “De VS riep altijd dat er daarvoor geen medisch bewijs was. Voor veel Amerikanen is die dubbele moraal onacceptabel.”

41 miljoen
De veteraan vindt het bovendien frustrerend dat de VS een budget voor de opruimingsactie heeft van 41 miljoen dollar. Ter vergelijking: de Vietnamoorlog heeft Amerika destijds 111 miljard dollar gekost, wat volgens het Amerikaanse congres op dit moment zo’n 738 miljard dollar zou betekenen. Wil de VS het probleem echt oplossen, dan zal dat volgens Searchy, die zich beroept op berekeningen van het Aspen Instituut, 450 miljoen dollar kosten. “Dat klinkt als een enorm bedrag of niet?”, schrijft de veteraan. “Maar het is minder dan de VS uitgeeft in een week oorlog voeren in Afghanistan. De verschillende partijen moeten veel meer doen om deze tragische omstandigheden te verhelpen. Voor de overlevenden en voor toekomstige generaties.”

Terug in de Thanh Tam School loopt een medewerkster met een meisje van een jaar of twaalf door de tuin. Het meisje lacht als ze zuster Thao en haar gezelschap in de gaten krijgt. Haar beide voeten staan scheef en met behulp van de medewerkster en een paar krukken komt ze met veel moeite langzaam vooruit. Thao geeft haar een compliment en vertelt dan dat het lang heeft geduurd voor het meisje een beetje kon lopen. “Het is zo mooi om te zien dat ze vorderingen maakt”, zegt Thao. Hoe de toekomst van dit meisje eruit ziet, durft Thao niet te zeggen. “Maar als ze hier niet meer op school zitten, zal het voor veel kinderen erg lastig worden.”

Oplossingen vragen:

  1. Verklaar de titel van dit artikel.
    De titel van het artikel, "Danang voelt nog dagelijks gevolgen Vietnamoorlog," betekent dat de nasleep van de Vietnamoorlog nog steeds een grote impact heeft op de stad Danang in Vietnam, bijvoorbeeld het Amerikaanse leger die tijdens de oorlog het chemische ontbladeringsmiddel Agent Orange gebruikte. Dit giftige middel was een enorm vernietigingswapen en dit zorgde voor het ontbladeren van de Vietcong hun dekking in de jungle maar ook hun voedselbronnen.
  2. Wat is de rol van de Thanh Tam School?
    Wat leer je uit de getuigenis van zuster Thao?

    De Thanh Tam School die niet zo ver ligt van het vliegveld van Danang vangt kinderen op met een handicap, waaronder autistische kinderen, dove kinderen en kinderen met misvormingen. Ze worden hier opgevangen en ondersteund, omdat ze de gevolgen zijn van Agent Orange. Zuster Thao zegt in haar getuigenis dat de school speciaal bestaat voor deze kinderen op te vangen en zich inzet om er alles aan te doen dat deze kinderen een goed en normaal leven kunnen leiden, vooral met therapie en ondersteuning. Ze zegt dat spijtig genoeg niet elk kind genezen kan worden, maar de school doet er alles aan om deze kinderen zo goed mogelijk te helpen. Als de kinderen 18 worden stopt de begeleiding. De kinderen zijn dan te oud om verplicht naar school te gaan en hierdoor gaan ze moeten doorstromen of veranderen van school.
  3. Wat zijn de conclusies uit het onderzoek van het Aspen Instituut?
    Dankzij het onderzoek van het Aspen Instituut weten we nu dat de dioxine in Agent Orange tot twintig jaar lang in het menselijk lichaam aanwezig kan blijven. Als de stoffen in de grond komen te zitten, zoals bij het vliegveld van Danang, Is het vaak meer dan 100 jaar vooraleer dat het afgebroken wordt. De langdurige schadelijke effecten van Agent Orange worden duidelijk verteld en ze willen de lezer erop wijzen dat dit geen lachertje is.
  4. Wat is de kritiek van oorlogsveteraan Searchy?
    Oorlogsveteraan Searchy geeft kritiek op de verenigde staten omdat ze veel te laat begonnen zijn met het opruimen van deze chemische stoffen, wel 40 jaar na de oorlog. Hij benadrukt dat de Amerikaanse veteranen wel een goede compensatie hebben gekregen, maar de slachtoffers van Agent Orange hebben niets gekregen. De reden dat de VS geen compensatie gaf is omdat ze zeggen dat er zogenaamd geen medisch bewijs aanwezig is. Searchy noemt dit een dubbel moraal en bekritiseert ook het budget van 41 miljoen dollar voor het opruimen van Agent Orange. Hij laat merken dat hij dit als iets zeer ontoereikend beschouwt.
  5. Zoek op waarom het tot een conflict kwam tussen de V.S. en Vietnam.
    Vietnam was een voormalige kolonie van Frankrijk tot 1954, na de nederlaag van Frankrijk in de Eerste Indochinese Oorlog en de geopolitieke tegenstellingen werd het verdeeld in een communistische Noord-Vietnam, geleid door de Sovjet-Unie en China, en het kapitalistische Zuid-Vietnam, onder leiding van de Verenigde Staten en andere anticommunistische bondgenoten. Amerika zag Zuid-Vietnam als bondgenoot en wilde hen hierdoor helpen om de invloeden en de verspreiding van het communisme tegen te gaan. Dit is een nasleep van de Koude Oorlog waar het een strijd was tussen Amerika(kapitalistisch) en de Sovjet-Unie(communistisch). Dit leidde uiteindelijk tot de Vietnamoorlog, die duurde van 1955 tot 30 april 1975, toen Saigon viel en Vietnam herenigd werd onder communistische heerschappij.